Terminy przedawnienia długu

Dlaczego przedawnienie długu jest ważne dla dłużnika i wierzyciela?

Przedawnienie to, inaczej rzecz ujmując termin, po upływie którego każdy dłużnik może uchylić się od zaspokojenia długu, zaś wierzyciel nie możne domagać się zapłaty roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi. Przykładowo bank nie może domagać się zapłaty przedawnionej pożyczki.

Należy jednakże mieć na uwadze, że w wyjątkowych i bardzo rzadkich przypadkach, po rozważeniu interesów stron, sąd może nie uwzględnić terminu upływu przedawnienia roszczenia.

Jaki jest termin przedawnienia długu?

W większości przypadków termin przedawnienia wynosi sześć lat. Roszczenia o świadczenia okresowe oraz roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przedawniają się po trzech latach. Roszczenia z tytułu umowy o dzieło, a także roszczenia związane z umowami sprzedaży czy umowami o świadczenie usług w ramach działalności gospodarczej przedawniają się w terminie 2 lat. Co istotne, koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba, że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

Trzeba mieć na uwadze, że do roszczeń powstałych przed 9 lipca 2018 r. stosuje się termin przedawnienia dziesięcioletni w miejsce terminu sześcioletniego. W takim przypadku należy zbadać czy termin przedawnienia upłynie szybciej na skutek upływu okresu dziesięcioletniego czy na skutek upływu sześcioletniego, ale liczonego od dnia wejścia w życie nowelizacji kodeksu cywilnego (9 lipca 2018 r.) i zastosować termin korzystniejszy dla dłużnika.

Przykład:

Dług stał się wymagalny 5 marca 2015 r. Zgodnie ze poprzednimi zasadami do przedawnienia doszłoby z upływem 5 marca 2025 r. (dziesięć lat od dnia wymagalności). Zgodnie zaś z aktualnymi przepisami, do przedawnienia powinno dojść po upływie sześciu lat od dnia wejścia w życie nowelizacji kodeksu cywilnego (9 lipca 2018 r.) i na koniec roku, czyli z upływem 31 grudnia 2024 r. (sześć lat od dnia wejścia w życie nowelizacji i na koniec roku). Korzystniejszy dla dłużnika jest zatem termin 31 grudnia 2024 r., niż 5 marca 2025 r., zatem do przedawnienia dojdzie 31 grudnia 2024 r.

Od kiedy liczyć przedawnienie długu?

Za początek biegu przedawnienia długu należy przyjąć datę, na którą wyznaczono spłatę długu (np. datę uiszczenia zapłaty za kupowany przedmiot, datę do kiedy miała być zwrócona pożyczka).

Jeżeli umowa, z której wynika dług nie przewiduje daty zapłaty świadczenia, wówczas bieg przedawnienia należy liczyć od upływu ostatniego dnia wskazanego przez wierzyciela do jego spełnienia (np. ostatniego dnia terminu wskazanego w wezwaniu do zapłaty).

Przerwanie biegu przedawnienia długu.

Przerwanie biegu przedawnienia jest sytuacją, w której na skutek działania wierzyciela, przedawnienie nie biegnie, albo zaczyna bieg od nowa. Może to nastąpić poprzez:

każdą czynność podjętą przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw, przed komornikiem albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
przez uznanie roszczenia przez dłużnika.

Po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie na nowo. W przypadku, gdy przerwanie przedawnienia następuje poprzez czynności w postępowaniu przed sądem lub przed komornikiem przedawnienie nie biegnie na nowo, dopóki postępowanie to nie zostanie zakończone.

Ponadto, do zawieszenia biegu przedawnienia dochodzi na skutek:

zawezwania do próby ugodowej;
mediacji.

Gdy na skutek powyższego zdarzenia dojdzie jedynie do zawieszenia biegu terminu przedawnienia, przedawnienie biec będzie dalej po ustaniu przyczyny, która doprowadziła do jego zawieszenia (np. po zakończeniu mediacji).

radca prawny Wojciech Kostecki